Het Franse Rafale gevechtsvliegtuig is zó populair geworden, dat de fabrikant volgens een Britse denktank mogelijk niet aan de vraag kan voldoen. En dat zou wereldwijde gevolgen kunnen hebben voor landen die hun luchtmacht willen uitbreiden, maar die zich niet willen branden aan de politieke risico’s die gepaard gaan met de aankoop van Russische of Amerikaanse gevechtsvliegtuigen.

Het Franse defensiebedrijf Dassault Aviation “benadrukt vaak dat het op z’n vroegst drie jaar na ondertekening van een contract kan beginnen met het leveren van Rafale gevechtsvliegtuigen aan potentiële klanten”, volgens een analyse van de denktank International Institute for Strategic Studies (IISS). “De recente verkoopgolf van Rafale vliegtuigen kan die verplichting van 36 maanden echter bemoeilijken en zelfs sommige toekomstige deals in gevaar brengen.”

De Rafale is besteld door landen als Egypte, Griekenland, India, Qatar, Kroatië, de Verenigde Arabische Emiraten en Indonesië, en natuurlijk de Franse luchtmacht en marine zelf.

De straaljager wordt beschouwd als een modern gevechtsvliegtuig, met een aantal geavanceerde kenmerken zoals beperkte stealth, de mogelijkheid tot supercruise (supersonisch vliegen zonder gebruik te maken van brandstofverslindende motoren) en de mogelijkheid om langeafstandsraketten te lanceren.

Frankrijk heeft een reeks nieuwe Rafale gevechtsvliegtuigen besteld voor zijn luchtmacht en daarnaast zijn er nog eens 261 besteld door verschillende landen, volgens Defense News. De vraag is of Dassault aan de groeiende vraag kan voldoen.

Het IISS berekende dat de productieachterstand van Dassault momenteel 228 vliegtuigen bedraagt. De leveringsproblemen zullen vooral tussen 2026 en 2033 acuut zijn, wanneer Dassault 174 Rafales moet leveren aan Frankrijk, 42 aan Indonesië, 80 aan de Verenigde Arabische Emiraten en 10 aan Egypte.

Een Frans Dassault Rafale M gevechtsvliegtuig vliegt weg vanaf het Franse vliegdekschip Charles De Gaulle. Foto: US Navy/MCS 2nd Class Kaleb J. Sarten

Hoewel Dassault een aantal maatregelen kan nemen, zoals voorrang geven aan de productie gevechtsvliegtuigen boven de productie van commerciële vliegtuigen, zullen er waarschijnlijk knelpunten blijven bestaan. "Tekorten aan technisch talent houden een toename van de Rafale-productie ook tegen", aldus het IISS.

Tot voor kort liep het niet storm met de verkoop van de Rafale. Maar veel landen zijn hun luchtmacht aan het versterken, zeker nu de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin zijn handen vol heeft aan het maken van genoeg F-35 gevechtsvliegtuigen en Rusland druk bezig is met het vervangen van vliegtuigen die verloren zijn gegaan tijdens de oorlog in Oekraïne. Verder aarzelen veel landen om gevechtsvliegtuigen uit China te kopen.

Dit alles is een pluspunt voor de Rafale. In een wereld waar de verkoop van gevechtsvliegtuigen wordt gedomineerd door Amerikaanse en Russische ontwerpen, bieden de Fransen hun klanten een goed alternatief.

Daarbij is de Rafale een relatief aantrekkelijke optie voor landen die zich niet willen branden aan de aankoop van Amerikaanse of Russische vliegtuigen, gelet op de politieke en economische risico's die daaraan verbonden zijn.

Dit verklaart waarom de Franse Rafale populair is bij India en verschillende landen in het Midden-Oosten. Het nadeel is dan wel dat landen afhankelijk zijn van een land dat al moeite heeft om Oekraïne te bevoorraden en te voorzien in de behoeften van het eigen leger.

Michael Peck is een defensieschrijver wiens werk is gepubliceerd in onder meer Forbes, Defense News, Foreign Policy magazine en andere publicaties.

LEES OOK: Rusland put zijn luchtmacht uit door te intensief gebruik, volgens een militaire expert – inzet van F16 zou Oekraïne voordeel bieden.